Του Πάνου Σακελλαρόπουλου
Eίναι γνωστό ότι το σύστημα της ελεύθερης οικονομίας έχει τις παθογένειές του, όσο κι αν κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχει «αντίβαρο», μετά την οριστική κατάρρευση του κομμουνισμού και τη σταδιακή αποδόμηση της Αριστεράς και των κομματικών σχηματισμών της από τον πολιτικό χάρτη της Ενωμένης Ευρώπης. Ιδιαίτερα δε σε περιόδους οικονομικής και ενεργειακής κρίσης, οι παθογένειες είναι εμφανείς σε κάθε πτυχή της κοινωνίας, επηρεάζοντας σημαντικά τα κοινωνικά στρώματα. Μία σοβαρή παθογένεια της ελεύθερης οικονομίας, η κρίση του υπερ-δανεισμού και του τραπεζικού συστήματος, είναι αυτή που βιώνουμε σήμερα και η οποία αναμένεται -μέσα στο 2008- να έχει επιπτώσεις με άνοδο του κόστους του χρήματος, της δανειακής επιβάρυνσης των νοικοκυριών και βέβαια των επιχειρήσεων.
Αν μάλιστα βάζαμε πηχυαίους τίτλους στην κρίση αυτή, όπως έγινε π.χ. με «Το τέλος της Ιστορίας» (το βιβλίο του Φ. Φουκουγιάμα για την κατάρρευση του σοσιαλισμού), θα λέγαμε ότι οι επερχόμενες συνέπειες μπορεί να σημάνουν το «Τέλος του Χρήματος», καθώς, πλέον, τα επιτόκια αναμένεται να αυξηθούν και οι ευέλικτοι όροι των δανείων να περιοριστούν στο ελάχιστο.Αν μάλιστα δούμε όλες τις… όψιμες εξελίξεις που δρομολογήθηκαν τελευταία, θα δώσουμε ένα ακόμη πιο πηχυαίο τίτλο στο παρόν πρόβλημα, «Ήρθε το Τέλος της Κοινωνικής Ασφάλισης και τώρα του Φθηνού Χρήματος».Διότι η μία «κεραμίδα» (το νομοσχέδιο για το Ασφαλιστικό) ακολουθείται χρονικά από μία άλλη, την υπερχρέωση και την αλλαγή των ευνοϊκών όρων με τους οποίους χρηματοδοτούσαν μέχρι σήμερα οι τράπεζες.Βέβαια, ακόμη, σε σχέση με τα επιτόκια, δεν έχουμε δει και πολλά, όμως πλέον οι εξελίξεις δρομολογούνται, καθώς οι τράπεζες, μετά το Άγιο Πάσχα, θα ανακοινώσουν τα νέα τους επιτόκια.Η αλήθεια είναι ότι τα «προεόρτια» για την αύξηση του κόστους του χρήματος έχουν… εκδηλωθεί εδώ και καιρό.
Ήρθε πρώτα η κρίση με μία σειρά χρηματοδοτικούς ομίλους που χορηγούσαν φθηνά στεγαστικά σε ΗΠΑ και Ε.Ε. Εμάς, βέβαια, δεν μας… άγγιξε πολύ αυτή η ιστορία, είχαμε όμως στη συνέχεια την αύξηση του πετρελαίου και τη συνδυαζόμενη πτώση του δολαρίου.Επίσης, γνωρίζαμε, εδώ και τρία περίπου χρόνια, ότι η τακτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι να αυξάνει το παρεμβατικό της επιτόκιο «στριμώχνοντας» τα περιθώρια κέρδους των Τραπεζών από τα δάνεια. Τέλος, πρόσφατα, είδαμε ν’ ανοίγει και πάλι το «μέτωπο» με τον πληθωρισμό στην Ε.Ε., γεγονός το οποίο σηματοδοτεί αρνητικές εξελίξεις στην κατανάλωση.Επίσης, από τα τέλη του 2007, ο διευθυντής της Τ.τ.Ε., κ. Γκαργκάνας, «φώναζε» ότι η υπερχρέωση των Ελλήνων είναι «καταιγιστική» και ότι πρέπει να μπει ένα τέλος στην πολιτική των τραπεζών να δίνουν αφειδώς χρηματοδοτήσεις.
Όμως, όλες αυτές οι διεθνείς και εσωτερικές οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις θα ηχούσαν σαν… αδύναμος ήχος ανέμου στα αφτιά ορισμένων, αν δεν μαθαίναμε, εδώ και λίγο καιρό, ότι η κερδοφορία των τραπεζών αρχίζει να πέφτει και ότι είναι πιθανό να βγουν στο δρόμο οι «κεφαλο-κυνηγοί», ψάχνοντας για κακοπληρωτές δανειολήπτες, προκειμένου οι χρηματοπιστωτικοί μας όμιλοι -όπως κάθε καλή επιχείρηση- να «εξυγιάνουν» τα οικονομικά τους. Τότε, λοιπόν, άρχισαν κάποιοι να… ξυπνούν την επικαιρότητα από το «λήθαργο» και οι πληροφορίες για αύξηση του κόστους δανεισμού άρχισαν να «κατακλύζουν» τον Τύπο.
Αυτό που τους… ένοιαξε δηλαδή δεν είναι τι συμβαίνει στον κόσμο, απλά φοβήθηκαν μη χάσουν τα υπέρ-κέρδη τους οι τράπεζες.Κτύπησε ο… συναγερμός λοιπόν, κι αν πριν από λίγες μέρες -από τα στοιχεία α’ τριμήνου 2008 των τραπεζών- δεν μαθαίναμε ότι η υποχώρηση στα κέρδη δεν θα ήταν και τόσο μεγάλη, τα «παπαγαλάκια» του χρηματιστηρίου θα είχαν σκορπίσει… πανηγυρικά τον πανικό στο κοινό.Θα δημιουργούσαν άσχημο κλίμα στους επενδυτές και θα ξεκινούσαν οι πιέσεις προς την κυβέρνηση να… πιάσει με τη σειρά της την Τράπεζα Ελλάδος, να επανεξετάσει τα μέτρα για τον υπερ-δανεισμό και τη μείωση των τραπεζικών χορηγήσεων. Κι όλα αυτά μήπως και… ταράξουμε το χρηματιστηριακό και τραπεζικό υπερ-κέρδος που έχει φέρει τους Έλληνες στο σημείο να είναι όλοι χρεωμένοι σε δάνεια και κάρτες.
Είναι τέτοια η «ταραχή» ορισμένων μεσαζόντων, που είδαμε στον οικονομικό Τύπο δηλώσεις του τύπου «ευτυχώς τα κέρδη των τραπεζών δεν θα πέσουν και πολύ αυτό το τρίμηνο», «ας προχωρήσουμε λοιπόν τώρα με την αύξηση των επιτοκίων, δεν θα επηρεάσει καθόλου το κλίμα στο… Χρηματιστήριο».Εδώ ο κόσμος… καίγεται διεθνώς, με το πετρέλαιο και το δολάριο και αυτοί το χαβά τους, καμία ευαισθησία. Κοιτάζουν μην πάθει καμία «αμυχή» η Σοφοκλέους και οι τράπεζες με τα κέρδη τους…Γι’ αυτό λέμε λοιπόν ότι η ελεύθερη οικονομία έχει τις παθογένειές της. Ορισμένες μάλιστα από αυτές τις παθογένειες, στην Ελλάδα, θα παραμείνουν… ανίατες!
