Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ
Με τα λεφτά των οδηγών, που από την άνοιξη πληρώνουν διόδια-φωτιά ακόμα και σε καρμανιόλες, όπως η Κορίνθου - Πατρών, θα εξασφαλιστούν έσοδα για να κατασκευαστούν όχι μόνον οι εθνικοί δρόμοι, αλλά και θα γεμίσουν τα κρατικά ταμεία! Για τους κατασκευαστές του εθνικού δικτύου ήταν γνωστό, αφού προβλέπεται από τις συμβάσεις που υπέγραψαν με το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ.
Αποκαλύφθηκε όμως -και μάλιστα από τον ίδιο τον κ. Σουφλιά- ότι «συνεταίρος» στη ληστεία της τσέπης μας είναι και ο κρατικός κορβανάς. Την περασμένη Τρίτη, κατά την επίσκεψή του στα εργοτάξια της Κορίνθου-Τρίπολης-Καλαμάτας, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ είπε πως το σημερινό καθεστώς των διοδίων θα συνεχιστεί τα επόμενα 5-6 χρόνια και στη συνέχεια θα ληφθούν αποφάσεις για το τι θα κάνει το Δημόσιο με τα έσοδά του που προβλέπονται από τις συμβάσεις, αφήνοντας να εννοηθεί πως αν δεν υπάρχουν ανάγκες για νέα έργα, μπορεί και να σταματήσει αυτή η ιδιότυπη φορολογία των οδηγών. Υποστήριξε ότι ο προϋπολογισμός δεν διαθέτει πόρους για τέτοιου είδους έργα και επομένως η συμμετοχή του Δημοσίου στο κόστος των έργων είναι περιορισμένη.
«Δεν θα είχαμε αυτά τα διόδια και μάλιστα πριν ξεκινήσουν τα έργα αν το υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ αντιμετώπιζε τις συμβάσεις με διαφορετικό μάτι», δήλωσε στην «Ε» γνώστης των «μυστικών» των συγχρηματοδοτούμενων έργων, που μας επέστησε την προσοχή στη διαφορά ανάμεσα στο κοινωνικό όφελος και το κοινωνικό κόστος. Στο πακέτο των πέντε αυτοκινητόδρομων ο χρόνος παραχώρησης της εκμετάλλευσης στους κατασκευαστές ορίζεται σε 30 χρόνια, με το Δημόσιο όμως να εισπράττει πολύ νωρίτερα ένα μέρος των εσόδων, που φθάνει έως και το 92%! Με βάση το μοντέλο της Αττικής οδού, η παραχώρηση γίνεται για 18 χρόνια, ορίζεται όμως ότι αν ο ανάδοχος πετύχει απόδοση 11,2% επί των ιδίων κεφαλαίων, τότε το έργο θα περιέλθει στο Δημόσιο, το οποίο θα μπορεί να το επαναδημοπρατήσει με βάση το κόστος συντήρησης και λειτουργίας, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές διοδίων για τους οδηγούς.
Οι τράπεζες
Η στενότητα των διαθέσιμων κονδυλίων από τον προϋπολογισμό έχει αυξήσει το δανειακό σκέλος, που φθάνει το 55% του προϋπολογισμού. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες έχουν κυρίαρχο ρόλο στο έργο και αυτό είναι πιθανόν να δημιουργήσει προβλήματα σε περιόδους παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως αυτή που ήδη ζούμε.
Από μια πρώτη μελέτη των συμβάσεων για τους αυτοκινητόδρομους, προκύπτει ότι η «α λά Σουφλιά» επιβάρυνση των οδηγών είναι ιδιαίτερα περίπλοκη. Περιέχουν προβλέψεις που σχετίζονται με τις ιδιαιτερότητες του κάθε έργου, αλλά δεν παύουν να δημιουργούν ερωτήματα. Εχει ενδιαφέρον να δούμε τι μας περιμένει:
* Στην Ιονία οδό, που είναι και η πρώτη σύμβαση που κατατέθηκε στη Βουλή, η ανάδοχος κοινοπραξία αναλαμβάνει την είσπραξη των διοδίων στους χρυσοφόρους σταθμούς από τη Μεταμόρφωση Αττικής ώς τη Σκάρφεια Φθιώτιδας, με αντάλλαγμα να κατασκευάσει το δρόμο Αντιρρίου - Ιωαννίνων και το τμήμα Σχηματάρι - Χαλκίδα. Να σημειωθεί ότι στην πρώτη περίπτωση με δημόσιους πόρους έχουν κατασκευαστεί οι παρακάμψεις Φιλιππιάδας και ενός μέρους του Αγρινίου, ενώ βρίσκονται υπό κατασκευή το υπόλοιπο του Αγρινίου και της Αρτας. Αλλα έργα δεν έχουν ξεκινήσει, ενώ ο ανάδοχος εισπράττει αυξημένα διόδια από τις αρχές του χρόνου. Μάλιστα από τον ερχόμενο Αύγουστο ή το αργότερο ώς τα τέλη του 2009, θα έρθει και νέα αύξηση διοδίων, αφού το Δημόσιο θα αρχίσει να εισπράττει το 60% των εσόδων! Σταδιακά ώς το τέλος της τρακονταετίας θα φθάσει το 85%.
Αθηνών- Πατρών
* Στην περίπτωση της επίσης χρυσοφόρου Αθηνών - Κορίνθου - Πατρών η είσπραξη για το Δημόσιο θα ξεκινήσει με βάση τη σύμβαση το 2021 και θα είναι 65%, για να φθάσει το 92% το 2038.
* Διαφορετική η εικόνα στην περίπτωση του Ε-65, του νέου αυτοκινητόδρομου που θα ξεκινά λίγο έξω από τη Λαμία και μέσω της δυτικής Θεσσαλίας θα συναντά την Εγνατία στο ύψος της Παναγιάς Γρεβενών. Το κόστος ανέρχεται σε 1,6 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 500 εκατ. θα είναι η κρατική συμμετοχή. Ωστόσο η σύμβαση προβλέπει ότι σε περίπτωση που ο νέος δρόμος δεν θα έχει ικανοποιητική κυκλοφορία, οι κατασκευαστές θα λάβουν και επιδότηση διοδίων που μπορεί να φθάσει τα 1,54 δισ. ευρώ ώς το 2033. Προς το παρόν υπάρχουν μόνον καθυστερήσεις, αφού ο ανάδοχος θα εισπράττει τα έσοδα από δύο σταθμούς διοδίων που θα λειτουργήσουν στο «πέταλο» του Μαλιακού. Ο πρώτος κοντά στις Θερμοπύλες ορίζεται να ενεργοποιηθεί στα τέλη του χρόνου, αλλά τα έργα αναμένεται να παραδοθούν από το Δημόσιο τον ερχόμενο Αύγουστο. Το υπόλοιπο τμήμα θα ετοιμαστεί σε μια διετία, οπότε και θα δημιουργηθεί σταθμός στον Μώλο.
Τα έργα κατασκευής, με εξαίρεση την Κορίνθου - Τρίπολης - Καλαμάτας και τη σήραγγα Τεμπών, δεν έχουν στην ουσία ξεκινήσει. Μάλιστα σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ανοικτό το ενδεχόμενο αλλαγών. Η πιο χαρακτηριστική είναι η διέλευση της Παλαιοβούνας, του ορεινού τμήματος μετά το Αντίρριο. Η εγκεκριμένη μελέτη προβλέπει κατασκευή γέφυρας περίπου 4 χλμ., αλλά η κοινοπραξία έχει υποβάλει αίτημα στο υπουργείο να ανοίξει σήραγγα, λαμβάνοντας μέτρα για την αντιμετώπιση των έντονων γεωλογικών προβλημάτων. *
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 20/10/2008
