Σε καθεστώς ευρωκηδεμονίας οδεύει η Ελλάδα, με τις χώρες της ευρωζώνης να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο για τη στήριξη της οικονομίας της, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόσει αυστηρό πρόγραμμα περιορισμού του ελλείμματος και του δημοσίου χρέους της που οι ίδιες θα της υποδείξουν.
Στο συμπέρασμα αυτό συγκλίνουν μια σειρά από εξελίξεις των τελευταίων ημερών, με κορυφαία το προχθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Λε Μοντ», σύμφωνα με το οποίο ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ζητά την έκτακτη σύγκληση Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης τον Φεβρουάριο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν σοβαρά οικονομικά προβλήματα χωρών, όπως η Ελλάδα. Σε δραματικό τόνο, ο κ. Σαρκοζί αναφέρεται στην οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στην ευρωζώνη και χτυπά
ΥΠΟ ΣΤΕΝΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ
Οι Βρυξέλλες περιμένουν από την Ελλάδα συγκεκριμένα μέτρα που θα στηρίζουν τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας
το καμπανάκι για τον «αδύναμο κρίκο», την Ελλάδα, λόγω υπερβολικού χρέους. Αφήνει μάλιστα να εννοηθεί ότι η λύση που καλείται να δώσει η σύνοδος κορυφής είναι κοινή ευρωπαϊκή εγγύηση για τον δανεισμό της Ελλάδας και άλλων χωρών, όπως η Ιταλία, ώστε να πάψουν να πιέζονται από τις αγορές που ανεβάζουν συνεχώς τα επιτόκια δανεισμού τους.
Ανάλογο θέμα είχε ανακύψει στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας πριν από δύο εβδομάδες, όταν είχε συζητηθεί η πρόταση για την έκδοση ευρω-ομολόγων. Τότε, την έντονη αντίδρασή της είχε εκφράσει η Γερμανία, η οποία απολαμβάνει τα χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού ως η πλέον αξιόπιστη οικονομία. Ο υπουργός Οικονομικών της Π. Στάινμπρουκ είχε πει ότι η χώρα του δεν είχε κανένα λόγο να πληρώσει 3 δισ. ευρώ επιπλέον τον χρόνο, όσο θα της κοστίζει ο δανεισμός της αν γίνει με βάση τα ακριβότερα επιτόκια που αντιστοιχούν στην Ελλάδα. Η Γερμανία τάσσεται υπέρ του να βρίσκει η κάθε χώρα μόνη της λύση στο πρόβλημά της.
Αντίθετες απόψεις
Στο μεταξύ διατυπώθηκαν και αντίθετες απόψεις. Βασικός θιασώτης της κοινής ευρωπαϊκής στάσης είναι ο πρόεδρος της ευρωζώνης κ. Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος δήλωσε καθαρά πως βρίσκει θετική την ιδέα του ευρω-ομολόγου ή κάποιας παραλλαγής του. Μια εναλλακτική ιδέα που έχει διατυπωθεί είναι η παροχή εγγύησης στα ομόλογα όλων των χωρών από ένα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο.
Το αντάλλαγμα
Η στήριξη όμως, εφ΄ όσον υπάρξει, δεν θα παρασχεθεί χωρίς όρους. Όπως επισημαινόταν σε άρθρο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» της περασμένης εβδομάδας (Τρίτη, 27 Ιανουαρίου, «Όταν η Ευρώπη λειώνει στα άκρα της») αν η ευρωζώνη αναλάβει συνολικά το χρέος των ασθενέστερων μελών της «θα θέλει κάτι σε αντάλλαγμα αυτής της αξιοσημείωτης πράξης γενναιοδωρίας». Αυτό το κάτι, εξηγεί ο αρθρογράφος Γκ. Ράχμαν, θα είναι η υπαγωγή των ασθενέστερων οικονομιών στις κατευθύνσεις της κεντρικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.«Γραφειοκράτες από τη Φρανκφούρτη ή τις Βρυξέλλες θα συντάσσουν τους προϋπολογισμούς της Ιταλίας ή της Ελλάδας, όχι οι υπουργοί Οικονομίας τους», έγραφε. Σε άλλο δημοσίευμα, εξάλλου, της ίδιας εφημερίδας (Δευτέρα, 26 Ιανουαρίου), ο αρθρογράφος Β. Μινκάου υποστήριζε ότι η έκδοση ευρω-ομολόγων θα είναι προς όφελος όλων, γιατί θα προσελκύσουν επενδυτικά κεφάλαια. Προσέθετε όμως ότι αυτό δεν αλλάζει την ανάγκη να εφαρμόσουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Περιμένουν σκληρά μέτρα
Η αρθρογραφία αυτή αποτυπώνει το κλίμα που επικρατεί στις Βρυξέλλες και το οποίο εισέπραξε, κατά τις πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Παπαθανασίου στο πρώτο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας που παρέστη, προ 15 ημερών. Ο επίτροπος Οικονομίας κ. Χ. Αλμούνια ήταν εκείνος που σύμφωνα με τις πληροφορίες διεμήνυσε στον Έλληνα υπουργό τις «προσδοκίες» των Βρυξελλών, για ένα αυστηρό Πρόγραμμα Σταθερότητας. Είναι αμφίβολο αν το πρόγραμμα που καταρτίσθηκε την Παρασκευή καλύπτει τις απαιτήσεις αυτές.
Άλλος παράγων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξάλλου τόνιζε, μιλώντας στα «ΝΕΑ» πως τόσο οι Βρυξέλλες όσο και οι αγορές περιμένουν από την Ελλάδα «συγκεκριμένα μέτρα που θα στηρίζουν τις προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητάς της».
«Αν η προσαρμογή είναι βραδεία και αν δεν πείσει η ελληνική κυβέρνηση ότι οι προβλέψεις της για το ύψος π.χ. του ελλείμματος του 2009 είναι αξιόπιστες, τότε θα υπάρξει περαιτέρω αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας και η χώρα θα προσεγγίσει την καταστροφή», έλεγε χαρακτηριστικά ο υψηλόβαθμος παράγων. «Η κατάσταση είναι πολύ ευαίσθητη και μπορεί να επιδεινωθεί» τόνιζε ο ίδιος και προσέθετε πως οι Βρυξέλλες περιμένουν ενδεχομένως και συμπληρωματικό πακέτο μέτρων από την Ελλάδα, πέραν του Προγράμματος Σταθερότητας, έως τα μέσα Φεβρουαρίου.
Παρέμβαση Σαρκοζί για τους αδύναμους κρίκους της ευρωζώνης
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μιχάλης Μητσός
«ΤΟ ΠΑΡΙΣΙ ανησυχεί για τον εύθραυστο χαρακτήρα της ζώνης του ευρώ»: με αυτόν τον πρωτοσέλιδο τίτλο κυκλοφόρησε προχθές η εφημερίδα «Λε Μοντ», αποκαλύπτοντας ότι ο πρόεδρος Σαρκοζί θέλει να οργανώσει μέσα στον Φεβρουάριο έκτακτη σύνοδο των ηγετών της ευρωζώνης. Ο στόχος του είναι να επιδειχθεί η αλληλεγγύη της νομισματικής ένωσης και να υπάρξει μια ελάχιστη δημοσιονομική αυστηρότητα ώστε να αποτραπούν οι επιθέσεις των νομισματικών αγορών εναντίον των πιο αδύνατων κρατών.
Όπως γράφει ο Αrnaud Leparmentier, ο Σαρκοζί θορυβήθηκε πολύ από την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την περασμένη Δευτέρα με τον Μπαράκ Ομπάμα. Την επομένη κάλεσε τους ηγέτες της Δεξιάς και τους είπε ότι η αμερικανική τραπεζική κρίση βρίσκεται μάλλον στην αρχή της, παρά στο τέλος. Στη συνάντηση αυτή εξέφρασε την ανησυχία του για την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκονται οι πιο αδύναμες χώρες της ευρωζώνης, κατονομάζοντας συγκεκριμένα την Ελλάδα.
Απελευθέρωση από το ΔΝΤ
Διαπιστώνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι «αόρατη», ότι η τσεχική προεδρία παρακολουθεί παθητικά τα γεγονότα και ότι ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ενδιαφέρεται μόνο για την επανεκλογή του, ο Γάλλος πρόεδρος αποφάσισε να αναλάβει την πρωτοβουλία. Την ερχόμενη Πέμπτη θα απευθύνει διάγγελμα προς το έθνος. Όπως εξηγεί ανώτατος Γάλλος αξιωματούχος στην εφημερίδα, ο στόχος είναι να αποτραπεί μια παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που θα ερμηνευόταν ως το πρώτο βήμα προς τη διάλυση της ζώνης του ευρώ.
Για την απελευθέρωση από το ΔΝΤ, δύο λύσεις υπάρχουν. Η μία είναι να επιβληθεί στο προβληματικό κράτος ένα δρακόντιο μέτρο λιτότητας και να εγκαταλειφθεί στην τύχη του. Αυτή είναι η θέση των Γερμανών. «Η αγορά θα αναγκάσει τα κράτη να λογικευθούν», εξηγεί ένας ειδικός.
Η άλλη λύση είναι να οργανωθεί ένα σχέδιο σωτηρίας στο εσωτερικό της Ευρώπης, κάτι που θέτει νομικά και πολιτικά προβλήματα. Το άρθρο 101 της Συνθήκης του Μάαστριχτ απαγορεύει στις κεντρικές τράπεζες να σπεύδουν σε βοήθεια των κρατών. Η διάταξη αυτή διατυπώθηκε από τη Γερμανία, που δεν ήθελε να χρηματοδοτήσει τις χώρες του λεγόμενου «Κλαμπ Μεντιτερανέ» (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα). Όπως λέει όμως ένας Γάλλος υπουργός, «αν μείνουμε στο γράμμα των συνθηκών, θα οδηγηθούμε κατευθείαν στον τοίχο».
Σενάριο για ευρω-ομόλογα
Οι Ευρωπαίοι έχουν δείξει ότι διαθέτουν φαντασία. Ένα από τα σενάρια που κυκλοφορούν είναι η έκδοση κρατικών ομολόγων από μια ευρωπαϊκή υπηρεσία, κάτι που θα μείωνε το κόστος δανεισμού για τις πιο αδύνατες χώρες. Το σενάριο αυτό απορρίπτεται από την Άνγκελα Μέρκελ, αλλά ο Σαρκοζί ελπίζει να τη μεταπείσει στη συνάντηση που θα έχει μαζί της το ερχόμενο Σάββατο. Εκεί θα συζητηθεί και η ιδέα της σύγκλησης μιας έκτακτης συνόδου κορυφής της ευρωζώνης, ενδεχομένως στο Βερολίνο περί τις 22 Φεβρουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία η Γερμανίδα καγκελάριος θα συναντήσει και τους ηγέτες της G20 για να συντονίσουν τη στάση τους εν όψει της συνόδου που θα γίνει τον Απρίλιο στο Λονδίνο.
Έρχονται και νέοι φόροι
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ βρίσκεται φανερά σε αδιέξοδο, καθώς καλείται να εξασφαλίσει την εμπιστοσύνη των αγορών και των Βρυξελλών, δίνοντας δείγματα δημοσιονομικής αυστηρότητας, την ίδια ώρα που το πολιτικό της μέλλον κινδυνεύει και κανονικά θα έκανε πλήθος παροχών για να βελτιώσει τις προοπτικές της.
Ένα μίνι φορολογικό νομοσχέδιο, το οποίο είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, υπό επεξεργασία στο οικονομικό επιτελείο, αποτυπώνει το αδιέξοδο αυτό, καθώς επιχειρεί να συνδυάσει τα εξής:
● Φορολογικές ελαφρύνσεις, μέσω της επαναφοράς του αφορολόγητου ορίου των μικρομεσαίων που κατήργησε πριν από λίγους μήνες ο τέως υπουργός κ. Γ. Αλογοσκούφης, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων.
● Αύξηση των εσόδων χωρίς να επιβάλονται νέοι φόροι, αλλά με «προσαρμογές» παλαιών, όπως διευκρινίζει, μιλώντας στα «ΝΕΑ» υψηλόβαθμο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων, του οποίου εξετάζεται η τροποποίηση, ώστε να απαλλάσσεται όχι μόνο η πρώτη κατοικία, αλλά το σύνολο των κατοικιών ενός ιδιοκτήτη κάτω από ένα πλαφόν, από εκεί και πάνω όμως να επιβάλλεται ο φόρος κλιμακωτά.
Χαρακτηριστική των προθέσεων της κυβέρνησης είναι η χθεσινή δήλωση του υφυπουργού Οικονομίας και Οικονομικών κ. Α. Μπέζα που, αναφερόμενος στα έσοδα, είπε ότι παρακολουθούμε τον εισπρακτικό μηχανισμό και, αν χρειαστεί, θα γίνουν παρεμβάσεις. Μάλιστα, πρόσθεσε ότι η φορολογία πρέπει να είναι μικρότερη γι΄ αυτούς που πλήττονται περισσότερο και μεγαλύτερη γι΄ αυτούς που πλήττονται λιγότερο, αφήνοντας έτσι ανοιχτό το ενδεχόμενο για αυξήσεις φόρων.
Έως τις 18 του μήνα
Η κυβέρνηση πρέπει να κοινοποιήσει το σύνολο των σχεδίων της ώς τις 18 Φεβρουαρίου οπότε αναμένεται να συζητηθεί το ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η τελευταία θα υποβάλει την εισήγησή της, κατά πάσα πιθανότητα για την υπαγωγή της Ελλάδας σε καθεστώς επιτήρησης, στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας στις 10 Μαρτίου.
Αν έχει μεσολαβήσει και απόφαση ενδεχόμενης συνόδου κορυφής για τη στήριξη των ασθενέστερων οικονομιών, σύμφωνα με την εισήγηση Σαρκοζί, η ευρω-επιτήρηση θα προσλάβει σοβαρότερο χαρακτήρα.
ΤΑ ΝΕΑ , 3/2/09
