Εωλος και γεμάτος λογιστικές αλχημείες αλλά φορτωμένος φόρους και κενός σε κοινωνικές παροχές είναι ο προϋπολογισμός του 2009, που όχι μόνο δεν στήνει κανένα ανάχωμα στη διεθνή κρίση αλλά επιδεινώνει την οικονομική ασφυξία των νοικοκυριών. Με τις ανεδαφικές προβλέψεις και με σοβούσα τη διεθνή οικονομική κρίση η πιθανότερη κατάληξή του είναι το ναυάγιο.
Οι κυβερνητικές υποσχέσεις για στήριξη των ασθενέστερων οικονομικά στρωμάτων απέναντι στη λαίλαπα της διεθνούς κρίσης μετατρέπονται σε συμπίεση των κοινωνικών κονδυλίων και σε αυξήσεις-ψίχουλα για τους φτωχούς, τους αδυνάτους και τους χαμηλόμισθους και συνταξιούχους.
Οι άμεσες εισοδηματικές ενισχύσεις δεν ξεπερνούν τα 15 με 20 ευρώ τον μήνα.
Αντίθετα τα φορολογικά βάρη διογκώνονται σε επίπεδα- ρεκόρ των τελευταίων δεκαετιών καθώς οι πρόσθετοι φόροι αγγίζουν τα 7,1 δισ. ευρώ με βασικά υποζύγια τους εργαζόμενους και τους ιδιοκτήτες ακινήτων.
Από το τελικό σχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη Παρασκευή προκύπτει περαιτέρω αναδιανομή του εθνικού πλούτου σε βάρος των εργαζομένων και του κράτους πρόνοιας δεδομένου ότι τα μισθολογικά και κοινωνικά κονδύλια είτε παγώνουν είτε μειώνονται ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δαπάνες για την υγεία και την παιδεία καθηλώνονται στο 2,4% -2,8% του ΑΕΠ, οι μισθολογικές δαπάνες στο 9,3% ενώ καταγράφεται κρατική υποχρηματοδότηση στους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης ύψους 3,8 δισ. ευρώ.
Επιπρόσθετα συρρικνώνεται το βασικό αναπτυξιακό εργαλείο που είναι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του οποίου το ύψος πέφτει σε ιστορικά χαμηλά διαμορφούμενο στο 3,4% του ΑΕΠ από 3,9% φέτος.
Στην αντίπερα όχθη το φορολογικό βάρος στην οικονομία λόγω της εισπρακτικής καταιγίδας που εξαπέλυσε η κυβέρνηση αυξάνεται στο 25,2% του ΑΕΠ έναντι 23,3% φέτος.
Κι όμως, παρά τη φοροεπιδρομή και τις περικοπές στις κοινωνικές και αναπτυξιακές δαπάνες, για να καλυφθεί η μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού, το Δημόσιο θα δανεισθεί επιπλέον 41 δισ. ευρώ το 2009 μετά το ρεκόρ των 43,5 δισ. ευρώ το 2008.
Επιπρόσθετα το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης θα αυξηθεί κατά 13,925 δισ. ευρώ και θα φθάσει συνολικά στα 273,556 δισ. ευρώ έναντι 259,631 δισ. ευρώ ή στο 105,1% του ΑΕΠ.
Φορολογικό φορτίο
Τα περισσότερα από τα πρόσθετα έσοδα θα προέλθουν από τους άμεσους φόρους (4,080 δισ. ευρώ) που αφορούν κυρίως στη φορολογία εισοδήματος μισθωτών, συνταξιούχων και μικρομεσαίων καθώς και τους μικροϊδιοκτήτες ακινήτων λόγω ΕΤΑΚ, ενώ επιπλέον ποσό της τάξης των 3,015 δισ. ευρώ θα πληρώσουν οι καταναλωτές για αγορές αγαθών και υπηρεσιών μέσω του ΦΠΑ και των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα υγρά καύσιμα, τα ποτά, τα τσιγάρα, τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων κ.α.
Αυτοί που θα φορτωθούν τα νέα φορολογικά βάρη είναι κυρίως:
Οι μισθωτοί, συνταξιούχοι και μικρομεσαίοι επαγγελματίες οι οποίοι θα υποχρεωθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρο εισοδήματος ύψους 1,105 δισ. ευρώ. Κι αυτό γιατί για τους μισθωτούς και συνταξιούχους δεν τιμαριθμοποιείται η φορολογική κλίμακα και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες καταργείται το αφορολόγητο όριο των 10.500 ευρώ και επιβάλλεται φόρος 10% από το πρώτο ευρώ του εισοδήματος.
Επισημαίνεται ότι για τους μισθωτούς που λαμβάνουν σήμερα από 850 έως 1.500 ευρώ το μήνα η ποσοστιαία αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος θα είναι μεγαλύτερη από την ποσοστιαία αύξηση των αποδοχών τους.
Οσοι έχουν και άλλα ακίνητα πέραν πρώτης κατοικίας, καθώς θα κληθούν να πληρώσουν το 2009 επιπλέον 650 εκ. ευρώ και η συνολική επιβάρυνση από το ΕΤΑΚ θα φθάσει το 1,770 δισ. ευρώ από 1,120 δισ. ευρώ που είναι η πρόβλεψη για φέτος (58%).
Ο μέσος κατά κεφαλήν φόρος για τους κατόχους ακίνητης περιουσίας θα ανέλθει σε 590 ευρώ από 374 ευρώ φέτος.
Με υπερρεαλιστικές προβλέψεις και αλχημείες το έλλειμμα κρατιέται μακριά από την κόκκινη ζώνη του 3%. Ετσι:
Αν και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας φρενάρει στο 2,7% το 2009 τα φορολογικά έσοδα εκτοξεύονται στα ύψη. Η αντιστοιχία μεταβολής εσόδων σε σχέση με το ΑΕΠ (συντελεστής ελαστικότητας) ανεβαίνει στο πρωτοφανές επίπεδο του 2,25. Φέτος που ήταν χαμηλότερος (1,45) καταγράφεται υστέρηση εσόδων 2,6 δισ. ευρώ.
Εχουν εγγράφει το 2009 έσοδα 972 εκ. ευρώ από την ένταξη των ειδικών λογαριασμών που θα έπρεπε να εγγραφούν στον φετινό.
Με την άσπρη τρύπα και τις εθνικολογιστικές προσαρμογές μειώνει το έλλειμμα κατά 3,54 δισ. ευρώ.
«ΦΟΥΣΚΑ» ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
Στην πρέσα μισθοί και συντάξεις
Νέο ισχυρό πλήγμα για 880.000 δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους επιφέρει ο προϋπολογισμός προκαλώντας περαιτέρω απώλειες, που σύμφωνα με τους συνδικαλιστές θα είναι της τάξης του 2% στα πραγματικά εισοδήματα.
Με βάση τις προβλέψεις για το μισθολογικό κονδύλι οι ονομαστικές αυξήσεις θα κυμαίνονται στο 3% και έτσι αν συνυπολογισθούν η αυξημένη παρακράτηση φόρου και ασφαλιστικών εισφορών καθώς και το γεγονός ότι η αναπροσαρμογή αφορά στο βασικό μισθό και όχι στις συνολικές αποδοχές, το καθαρό ποσοστό της αύξησης πέφτει κάτω από 2%.
Αυτό σημαίνει ότι για ένα μέσο μισθό 1.000 ευρώ το καθαρό ποσό της αύξησης θα είναι 20 ευρώ το μήνα.
Πρέσινγκ
Το εισοδηματικό πρέσινγκ σηματοδοτεί το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης στο κονδύλι για τις αποδοχές του προσωπικού στο δημόσιο τομέα πέφτει στο 6,8% το 2009 έναντι 10,6% φέτος ενώ για τις συντάξεις στο 12,7% από 13,5%.
Στο ίδιο ασφυκτικό πλαίσιο θα κινηθούν και οι αυξήσεις στις αποδοχές των εργαζομένων στις ΔΕΚΟ καθώς στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού αναφέρεται ότι «η αύξηση της δαπάνης μισθοδοσίας προβλέπεται στο 3%».
Αυξήσεις-ψίχουλα προβλέπονται για τις αγροτικές συντάξεις και το ΕΚΑΣ καθώς τα καθαρά επιπλέον ποσά που θα λάβουν οι δικαιούχοι θα είναι 15-20 ευρώ όπως προκύπτει από τα σχετικά κονδύλια του προϋπολογισμού.
Το επιπλέον ποσό για την επιχορήγηση του ΟΓΑ ανέρχεται στα 250 εκ. ευρώ και για το ΕΚΑΣ στα 72 εκ. ευρώ.
Το περιβόητο πακέτο από το Ταμείο κατά της φτώχειας αποδεικνύεται «φούσκα» καθώς από 1 δισ. ευρώ που είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση οι πόροι που θα διατεθούν το 2009 φθάνουν μόλις τα 350 εκ. ευρώ δηλαδή είναι αυξημένοι κατά 150 εκ. ευρώ σε σχέση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού. Με βάση την πρόβλεψη για προίκα 350 εκ. ευρώ στο Ταμείο κατά της φτώχειας στο καθένα από τα 2 εκατομμύρια φτωχούς αναλογεί ποσό 175 ευρώ το χρόνο δηλαδή 14,6 ευρώ το μήνα.
Ακόμη κι αν με διάφορα κυβερνητικά τερτίπια ο αριθμός των δικαιούχων μειωθεί στο 1 εκατομμύριο, τότε σε αυτή την περίπτωση το ετήσιο επίδομα θα διαμορφωθεί στα 350 ευρώ και το μηνιαίο στα 29,1 ευρώ.
Ψαλίδι
Μαχαίρι μπαίνει και στο κράτος πρόνοιας καθώς περιορίζονται δραστικά τα κονδύλια για ασφάλιση, περίθαλψη και κοινωνική προστασία.
Συμπιέζονται τα κρατικά κονδύλια για την ασφάλιση και περίθαλψη και κοινωνική προστασία καθώς ο ρυθμός αύξησής τους πέφτει το 2009 στο 12,9% έναντι 17,8% φέτος. Το ψαλίδισμα αφορά κυρίως στις επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία και δημιουργεί «μαύρη τρύπα» 3,8 δισ. ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ΙΚΑ θα δοθούν 2,6 δισ. ευρώ, αλλά κανονικά η χρηματοδότηση -μαζί με τον κλάδο υγείας - έπρεπε να φτάσει τα 3,5 δισ. ευρώ, στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) «λείπουν» 600 εκατομμύρια ευρώ και στον ΟΠΑΔ 500 εκ. ευρώ.
Αποκλίσεις με «κρυφά» ποσά
Γεμάτος αποκλίσεις στα βασικά οικονομικά μεγέθη (έσοδα και έξοδα), ανακρίβειες, αλχημείες αλλά και συνταγματικές παραβάσεις είναι ο κυβερνητικός οικονομικός απολογισμός για την προηγούμενη χρονιά.
Ειδική έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΣ) εντοπίζει σειρά σοβαρών αποκλίσεων στα οικονομικά μεγέθη, διαπιστώνοντας ότι έτσι παραβιάζονται οι διατάξεις του Συντάγματος και οι βασικές αρχές για την ακρίβεια και ειλικρίνεια του προϋπολογισμού.
Στις πολυσέλιδες παρατηρήσεις του ΕΣ αναφέρεται επίσης η ύπαρξη ενός λογαριασμού του Δημοσίου που λειτουργεί εκτός προϋπολογισμού για την τακτοποίηση πληρωμών των Ενόπλων Δυνάμεων, για τον οποίο, όμως, διαπιστώνεται ότι «δεν συνάδει με τη συνταγματική και δημοσιολογιστική ευταξία».
26,7 δισ. ευρώ
Παραβάσεις του Συντάγματος και της νομοθεσίας εντοπίζονται επίσης στο ότι δεν έχουν τακτοποιηθεί ακόμα κάποια «αντίτιμα» και δεν έχουν βεβαιωθεί υποχρεώσεις που απορρέουν από την κατάπτωση εγγυήσεων που παρέχει το Δημόσιο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μεγάλες αποκλίσεις στις δαπάνες καθώς έφθασαν τα 26,7 δισ. ευρώ (ποσοστό σχεδόν 30%).
Σύμφωνα με τη «διαδήλωση» της Ολομέλειας ΕΣ υπό τον πρόεδρό του Γ. Σκούρτη, η αύξηση των δαπανών και η απόκλιση από τις προβλέψεις οφείλονται κυρίως σε πληρωμές χρεολυσίων από την έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων στην ευρωαγορά ύψους 23 δισ. ευρώ για την κάλυψη έκτακτων ταμειακών ανοιγμάτων προϋπολογισμού.
Οφείλεται επίσης στην έκτακτη απόδοση στην ΕΕ, λόγω της αναθεώρησης του ΑΕΠ καθώς και σε δαπάνες εκτέλεσης δικαστικών αποφάσεων ύψους 867 εκατ. ευρώ (για αναδρομικά των δικαστών), σε επιχορηγήσεις προς διάφορα ΝΠΙΔ (Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου) ύψους 254 εκατ. ευρώ.
Οι αποκλίσεις στις πληρωμές εμφανίζουν απόκλιση 1.213% στις δαπάνες για εκτέλεση δικαστικών αποφάσεων, 324,87% στις απόρρητες δαπάνες, 26,81% στις αποζημιώσεις για υπερωριακή εργασία και 9,04% στις δαπάνες μετακίνησης προσωπικού.
Διαπιστώνει υστέρηση στα έσοδα, μεγαλύτερη του 20% που οφείλεται στην αύξηση του εσωτερικού και εξωτερικού δανεισμού, σε ποσοστό 30,55% και 162,93% αντίστοιχα. Αλλη παράβαση της συνταγματικής και δημοσιολογιστικής ευταξίας αποτελεί λογαριασμός που δημιουργήθηκε εκτός προϋπολογισμού και εντός δημόσιας ληψοδοσίας για την «τακτοποίηση πληρωμών Ενόπλων Δυνάμεων από σχήματα χρηματοοικονομικής διαχείρισης συμβολαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων».
Κ. ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ , ΕΘΝΟΣ, 23/11/08
