Γεωπολιτικό σκάκι με πιόνι τη χώρα μας

Αναγκαία η προετοιμασία ενόψει της κορύφωσης των ανταγωνισμών

του Ρούντι Ρινάλντι

Έχουμε αναφερθεί ξανά στα κρίσιμα γεωπολιτικά ζητήματα που απασχολούν τη χώρα μας και καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό.

Τώρα πλέον βγαίνει, με το πιο πασίδηλο τρόπο, στην επιφάνεια η συνάφεια που υπάρχει ανάμεσα στις γεωπολιτικές επιδιώξεις των ισχυρών, στις οικονομικές, κατακτητικές και κυριαρχικές αξιώσεις των μνημονιακών και τροϊκανών πολιτικών και, τέλος, στις θλιβερές και παραπαίουσες πολιτικές ελίτ της χώρας μας, του φθαρμένου και δύσοσμου εγχώριου πολιτικού συστήματος. Την ώρα που παίζεται η σκηνή της επιθεώρησης με τίτλο «το λάθος του ΔΝΤ» και όλοι επιχειρούν να ρίξουν το βάρος ή την… μπάλα αλλού, εξυφαίνεται ένας καμβάς πιέσεων, αποφάσεων, διεργασιών κ.λπ. που αφορούν ενεργειακά ζητήματα, ιδιωτικοποιήσεις κρίσιμων τομέων ενέργειας, στρατηγικές αποφάσεις για τους ενεργειακούς δρόμους. Η χώρα μας μετατρέπεται σε ένα σημαντικό κόμβο των ενεργειακών δρόμων του Νότου της Ευρώπης.


Παζάρι για κάθε είδος… αλεπούς

Πιο συγκεκριμένα, με άμεση ανάμειξη του υπουργού Εξωτερικών της χώρας, Δ. Αβραμόπουλου (που θέλει να εμφανίζεται πολυπράγμων, να εξυπηρετεί πολλούς και ιδιαίτερα την αμερικανική πολιτική) υπογράφηκε στη χώρα μας η συμφωνία για τον ΤΑΡ (Trans Adriatic Pipeline), έναν αγωγό μεταφοράς αερίου από το κοίτασμα «Σαχ Ντενίζ 2» του Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη. Από τα 800 χλμ. του αγωγού τα 500 θα βρίσκονται στην Ελλάδα. Τη συμφωνία υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας, Ιταλίας και Αλβανίας.

Δεν πρόκειται, όμως, για μια απλή συμφωνία ανάμεσα σε τρεις χώρες που θα «φιλοξενούν» έναν αγωγό. Από τις παρουσίες στην υπογραφή της συμφωνίας θα γίνει πιο φανερό πόσες πλευρές ενδιαφέρονται για τον αγωγό, αλλά και για τους υπόλοιπους δρόμους της ενέργειας.

Εκπρόσωποι: α) Της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν, β) της κοινοπραξίας ΤΑΡ, στην οποία συμμετέχουν η ελβετική «Axpo», η νορβηγική «Statoil» και η γερμανικής «EON Ruhrgas», γ) εκπρόσωποι των εταιριών που απαρτίζουν την κοινοπραξία του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Σαχ Ντενίζ», μεταξύ των οποίων είναι ο βρετανικός κολοσσός BP, η γαλλική «Total», η νορβηγική «Statoil», η ιταλική «Εni», δ) εκπρόσωπος της κρατικής εταιρίας του Αζερμπαϊτζάν «Socar» που έχει καταθέσει προσφορά για την εξαγορά της ΔΕΣΦΑ, ε) ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Έρικ Ρούμπιν, που είναι υπεύθυνος για τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία και τον Καύκασο. Άλλωστε, ο αγωγός ΤΑΡ θα είναι προέκταση τουρκικού αγωγού που μεταφέρει το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν.

Η κρίσιμη ιδιωτικοποίηση των ΔΕΣΦΑ-ΔΕΠΑ

Στο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων σε πρώτη θέση βρίσκεται η πώληση από το Δημόσιο των δύο εταιριών ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου) και ΔΕΣΦΑ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) που σύμφωνα με το Μνημόνιο πρέπει να πραγματοποιηθεί το πρώτο τρίμηνο του 2013.

Ενδιαφέρον για τις εταιρίες αυτές έχουν δείξει ρωσικές μονοπωλιακές εταιρίες και οι προσφορές τους ξεπερνούν κατά πολύ αυτές που έχουν γίνει από την κρατική εταιρία του Αζερμπαϊτζάν «Socar» (πίσω από την οποία υπάρχουν αμερικανικά συμφέροντα), η ελληνική κοινοπραξία των Ομίλων Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη. Από ευρωπαϊκής πλευράς δεν παρουσιάστηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αγορά των εταιριών, επειδή έκριναν ότι είναι αρνητικό το υψηλό ρίσκο της χώρας.

Η Γερμανία φαίνεται να θέλει να έχει παρουσία στον ενεργειακό πόλεμο, είτε μέσω της στρατηγικής συμμαχίας που μπορεί να έχει ήδη με τους Ρώσους (ειδικά την Γκαζπρόμ) είτε μέσω των μνημονιακών πολιτικών, να βάζει χέρι στην αξιοποίηση και εκμετάλλευση κοιτασμάτων. Γι αυτό, άλλωστε, και πολλές ρήτρες στα Μνημόνια Ελλάδας και Κύπρου έχουν αναφορές και σε τέτοια ζητήματα.

Ο Α. Σαμαράς, επομένως, βρίσκεται σε ένα δύσκολο σταυροδρόμι: Οι προτάσεις των Ρώσων είναι δελεαστικότατες και δεν μπορούν να απορριφτούν χωρίς διεθνές και εσωτερικό πολιτικό κόστος. Η Ε.Ε. πιέζει για την πώληση, οι Αμερικανοί αντιτίθενται στην πώληση προς τους Ρώσους και ο ίδιος μεταθέτει την απόφαση για αργότερα. Οι κωλυσιεργίες και το φιάσκο εν μέσω πιέσεων του αγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη είναι διδακτικές. Οι Ρώσοι έχουν μπει γερά στο παιχνίδι του φυσικού αερίου, έχουν έτοιμες υποδομές και δυνατότητες. Δεν πρόκειται να υποχωρήσουν εύκολα στον τρόπο και την ποσότητα που τροφοδοτούν την Ευρώπη. Το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν θα αρχίσει να ρέει προς την Ευρώπη από το 2019 και μετά και δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο.

Ο πολλαπλός ρόλος του Ρούμπιν

Ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών Έ. Ρούμπιν βρέθηκε στην Αθήνα, παρέστη στην υπογραφή της συμφωνίας και συναντήθηκε με εκπροσώπους της κυβέρνησης και τον Αλέξη Τσίπρα.

Είναι έκδηλο το αμερικανικό ενδιαφέρον για όσα γίνονται στην περιοχή και η ανάμειξή τους δυναμώνει μέρα με τη μέρα. Αυτό που θέλουν να επιβάλουν οι Αμερικανοί είναι: να μην πωληθούν στους Ρώσους η ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ, να δουν πώς μπορεί να μπει λίγο φρένο στις γερμανικές επιβουλές σε Ελλάδα-Κύπρο, να εγγυηθούν πως δεν θα υπάρξουν μεγάλες αναταράξεις σε περίπτωση πολιτικών αλλαγών στην Ελλάδα, να ρυθμιστούν υπό την ηγεμονία τους τα θέματα του Αιγαίου και της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης και της Κύπρου. Επ’ αυτού ρίχνουν προειδοποιήσεις για το τι θα σήμαινε η ανακήρυξη ΑΟΖ από μεριάς της χώρας μας…

Φυσικά, στο ιδιαίτερα εύφλεκτο περιβάλλον της Μέσης Ανατολής και με ανοικτά αρκετά μέτωπα (Συρία, Κουρδικό, Αίγυπτος, Τυνησία κ.λπ.) τόσο η αμερικανική πολιτική όσο και η πολιτική άλλων ιμπεριαλιστικών ή περιφερειακών δυνάμεων δοκιμάζονται και τα «κενά» που δημιουργούνται από κρίσεις και υποχωρήσεις δημιουργούν κύματα κατάληψής τους από τους μεγάλους παίκτες στην περιοχή.

Το διά ταύτα

Για την Αριστερά, το λαϊκό κίνημα, το αναγκαίο πολιτικό ρεύμα διεξόδου, είναι πασιφανές ότι η πολιτική προετοιμασία και θωράκιση απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις έχει προεξάρχουσα σημασία. Σε μεγάλο βαθμό είναι τα συγκρουόμενα, ευρύτερα γεωπολιτικά σχέδια που θα κρίνουν τις εξελίξεις στη χώρα μας και αυτό δεν έχει γίνει κατανοητό επαρκώς. Μια αλλαγή και μετάβαση θα έπρεπε να έχει ένα σχέδιο-πρόταση που θα έρχεται σε αντίθεση με το «χορό των αλεπούδων στο παζάρι». Οφείλει να έχει δύναμη και δυναμική για να εφαρμόσει από την πρώτη στιγμή τέτοια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική που να εξασθενίζει τις πιέσεις και τα «εμπάργκο» που τυχόν θα επιβληθούν.
Το κύριο δεν είναι αν συναντιέται κανείς με τις… αλεπούδες, αλλά τι πολιτική έχει ώστε να μην τον φάνε.

Ζητείται άμεσα η εκπόνηση μιας ανεξάρτητης πολιτικής για τη θέση της Ελλάδας στο σύγχρονο κόσμο και κινήσεις τέτοιες που να απεγκλωβίζουν από τους θανατηφόρους εναγκαλισμούς «συμμάχων» και «φίλων». Ο πολυπολικός κόσμος προσφέρει δυνατότητες, φτάνει να υπάρχει η βούληση και η απόφαση για διέξοδο. Κυρίως χρειάζεται η στήριξη σε ένα πλατύ λαϊκό κίνημα ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας της χώρας, μια πολιτική που πάνω από όλα θα βάζει το λαό και τη χώρα, που θα το διακηρύττει αλλά και θα κινητοποιεί κόσμο, αντιστοίχως. Χωρίς αυτό…