1. ΓΙΑ ΕΝΑ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤο πλήρες αδιέξοδο της πολιτικής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου είναι πλέον σαφές. Ήδη στο επίκεντρο των συζητήσεων στα ηγετικά κλιμάκια της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων.
Για τον μόνο που τίποτε δεν έχει αλλάξει είναι η κυβέρνηση Παπανδρέου, η οποία εμμένει με πάθος στις δεδομένες λύσεις της τρόικα.
Η κυβέρνηση έχει συνδεθεί τελικά με τα μεγάλα διεθνή συμφέροντα και έχει υποταχθεί πλήρως στα πιο ακραία στοιχεία του καπιταλισμού των αγορών και των τραπεζών. (με τις πιο επιθετικές στρατηγικές του αμερικάνικου και ευρωπαϊκού κατεστημένου.) Επιμένει στην Ελλάδα «πειραματόζωο» που πρώτη αυτή (στις πιο σκληρές επιλογές προκειμένου να δημιουργήσει το νέο «ελληνικό θαύμα». Η Ελλάδα πρώτη) καταφέρνει να διαλύσει πλήρως το όποιο κοινωνικό κράτος και να αποτελεί πλανητικό πρότυπο (ολυμπιακών διαστάσεων) για τις πιο επιθετικές στρατηγικές του αμερικάνικου και ευρωπαϊκού κατεστημένου.
Αυτό το διάστημα παρακολουθούμε διεργασίες για το ευρωομόλογο, την αγορά μέρους του χρέους από την δευτερογενή αγορά σε πολύ χαμηλότερες τιμές από την ονομαστική τους αξία, τη συμμετοχή των ιδιωτών κατόχων ομολόγων στο κόστος μιας αναδιοργάνωσης, τη διαγραφή κάποιου μέρους του χρέους. Αν όλα αυτά γίνονταν στη βάση μιας πλήρους ανατροπής στις ευρωπαϊκές πολιτικές της αναγνώρισης των ευρωπαϊκών ευθυνών για το χάσμα κέντρου – περιφέρειας και για την αρνητική επίδραση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης στα δημόσια οικονομικά χωρών όπως η Ελλάδα, στη βάση της αλληλεγγύης και χωρίς δεσμεύσεις και όρους επιβολής μιας μόνιμης πολιτικής λιτότητας, θα μπορούσαν ενδεχομένως να διευκολύνουν την κατάσταση.
Οι κινήσεις αυτές γίνονται με κεντρικό άξονα τη διασφάλιση της λειτουργίας των αγορών, αποσκοπούν στην επ' αόριστον επιβολή των πολιτικών του Συμφώνου Σταθερότητας, την προώθηση ενός ακόμη Συμφώνου, αυτού της Ανταγωνιστικότητας, με απαίτηση μάλιστα συνταγματικής κατοχύρωσής του και κεντρικό στοιχείο όχι απλώς την μεγάλη επιδείνωση στις σχέσεις της εργασίας με το κεφάλαιο, αλλά την ανάδειξη ενός νέου κοινωνικού μοντέλου του ευρωπαϊκού καπιταλισμού με πλήρη εξάλειψη του κράτους πρόνοιας. Είναι κατηγορηματικά αποδοκιμαστέες, απορριπτέες και καταδικαστέες.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η αριστερά κι ακόμη περισσότερο μια πλατειά μετωπική λαϊκή συμπαράταξη, χρειάζεται να προβάλλει, με διλημματικό τρόπο, απέναντι στις επιλογές του δικομματισμού, το δικό της πρόγραμμα στήριξης των εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων. Ένα εναλλακτικό πρόγραμμα, δίκαιο, ριζοσπαστικό και υλοποιήσιμο. Κεντρικοί αρμοί μπορεί να είναι:
Η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους στα πλαίσια μιας αναδιαπραγμάτευσής του.
Η δημιουργία ενός μεγάλου εθνικού – κρατικού τραπεζικού φορέα. Ο δημόσιος έλεγχος και η εθνικοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
Η κατάλυση του υπάρχοντος κρατικό – κομματικού τομέα της διαφθοράς. Η χρησιμοποίηση ενός νέου πραγματικού δημόσιου – κοινωνικού, συλλογικού, διαφανούς, ελεγχόμενου – ως κινητήρα για μια πολιτική παραγωγικής ανασυγκρότησης.
Η δημιουργία Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του Χρέους και όλων των Δημόσιων Οικονομικών ώστε να προσδιορισθεί το μη αποδεκτό τμήμα του χρέους.
Η δημιουργία ενός Κοινωνικού Κράτους, ως δικαιώματος του κόσμου της εργασίας και ως βασικού εργαλείου για την αποκατάσταση της ζήτησης, για την αναζωογόνηση της οικονομίας.
Η προσαρμογή των δημόσιων οικονομικών - εσόδων και δαπανών – στις παραπάνω προτεραιότητες με διακριτά στοιχεία την μεγάλη μείωση των δαπανών για τους εξοπλισμούς, την φορολογία του μεγάλου πλούτου, την απαγόρευση της ανώνυμης επιχειρηματικής δραστηριότητας μέσω offshore εταιριών. Την ουσιαστική φορολόγηση των χρηματιστηριακών και τραπεζικών συναλλαγών καθώς και της επιχειρηματικής εκκλησιαστικής δραστηριότητας.
Η αναγέννηση των δημοκρατικών θεσμών που έχουν ποδοπατηθεί από τις υπαγορεύσεις της τρόικα.
Η κοινωνική συμμετοχή στον έλεγχο και τον σχεδιασμό της οικονομίας, η συγκρότηση θεσμών και οργάνων λαϊκού και εργατικού ελέγχου.
Η συμμετοχή στις διαδικασίες ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας συνεργασίας όχι με όρους καταναγκασμού, όπως σήμερα αλλά με όρους δημοκρατίας, αλληλεγγύης, ισότητας, αλληλοσεβασμού.
Οι διεθνείς συμμαχίες και πολιτικές τομές, αναγκαίες σε ένα πλαίσιο πολλαπλών και αντιφατικών γεωστρατηγικών αναδιατάξεων, όπως οι αυταρχικές μεταλλάξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η ενίσχυση της ισχύος των ανεξέλεγκτων τοκογλυφικών αγορών, η άνοδος νέων κέντρων δύναμης στην Κίνα, Ινδία, Ρωσία, Βραζιλία, οι εξεγέρσεις στον μεσογειακό χώρο.
2. ΤΟ ΕΥΡΩ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΑΜΠΟΥΚεντρικό – και περίπλοκο- ζήτημα στην εφαρμογή μιας εναλλακτικής πορείας της χώρας είναι η σχέση της με την ευρωζώνη και γενικότερα με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα οικονομικής αναγέννησης και κοινωνικής προστασίας είναι σαφές ότι είναι εντελώς αδύνατο να υπάρξει στα πλαίσια της ζώνης του ευρώ, με την Ενιαία Εσωτερική Αγορά που από το 1992 συνεχώς οξύνει το χάσμα κέντρου - περιφέρειας με το Σύμφωνο Σταθερότητας και πολύ περισσότερο με τις ακόμα πιο αρνητικές και δεσμευτικές μεταλλάξεις του Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας της κυβέρνησης Μέρκελ που έχουν γίνει ήδη αποδεκτές από ολόκληρη την Ευρωζώνη και προβλέπουν ρήτρες σκληρών οικονομικών ποινών και αποκλεισμών και συνταγματική κατοχύρωση των περιθωρίων του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους.
Η ύπαρξη εθνικού νομίσματος δεν μπορεί να παρουσιάζεται ως φόβητρο. Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Δανία, η Σουηδία, η Πολωνία αλλά και εκτός, όπως η Ελβετία η Νορβηγία κλπ, διαθέτοντας δικό τους νόμισμα και μέσω αυτού τη δυνατότητα δικής τους νομισματικής πολιτικής και πολιτικής επιτοκίων, αντεπεξήλθαν πολύ καλύτερα στις προκλήσεις της διεθνούς κρίσης από ότι οι χώρες της Ευρωζώνης.
Ουδέτερα νομίσματα δεν υπάρχουν. Ένα κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, που θα έκφραζε και στη νομισματική σφαίρα πολιτικές ισότιμης συνεργασίας, απασχόλησης, σύγκλισης κέντρου και περιφέρειας, πορείας προς τον σοσιαλισμό θα αποτελούσε ένα μεγάλο βήμα προόδου. Ένα ευρώ, όπως σήμερα, που θέτει ως θεμελιώδη υπαρξιακή του ταυτότητα την πλήρη κυριαρχία των αγορών και την πλήρη κατάλυση του Κοινωνικού Κράτους είναι θανατική καταδίκη της εργασίας.
Ένα μέτωπο του λαού, που διεκδικεί τη διακυβέρνηση της χώρας, οφείλει να θέσει με αποφασιστικότητα και συνέπεια και κυρίως ως προτεραιότητα, το εναλλακτικό του πρόγραμμα, που προσδιορίζεται από συντεταγμένες εντελώς εκτός του Συμφώνου Σταθερότητας. Οφείλει, επίσης, να συντονίζει τη δράση του με τις αριστερές δυνάμεις στις άλλες χώρες για μεγάλες αλλαγές σε όλη την Ευρώπη. Στο βαθμό όμως που, όπως φαίνεται σήμερα, δεν υπάρχουν εύκολα τέτοια αποτελέσματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο δρόμος για τη διάσωση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων περνάει μέσα από τη σύγκρουση με το Σύμφωνο Σταθερότητας, το νέο Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας και με τις αρνητικές επιπτώσεις της Ενιαίας Εσωτερικής Αγοράς στο εμπορικό ισοζύγιο και το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος της χώρας μας και των άλλων χωρών της Περιφέρειας.
Μέσα, βέβαια, στο ευρωπαϊκό τοπίο με τις ακραίες ανισομετρίες, διαδικασίες ρήξης και ανατροπής σε ένα από τους αδύναμους κρίκους, όπως η Ελλάδα έχουν τη δυνατότητα, και πρέπει να επιδιωχθεί να γενικευθούν. Μια τέτοια εξέλιξη εν τω γίγνεσθαι παρακολουθούμε στον αραβικό κόσμο.
Σε συνθήκες ασταθούς ισορροπίας, πολλαπλών και αντιφατικών μεταβλητών και πλήρους ρευστότητας για τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν μπορεί να είναι απολύτως προβλέψιμο αν η σύγκρουση με τον πυρήνα των πολιτικών της Ευρωζώνης θα φέρει και σε ποιο βαθμό ανακατατάξεις και μετατοπίσεις στις ευρωπαϊκές πολιτικές, που θα καθιστούσαν εφικτό, ενώ σήμερα είναι ανέφικτο, ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση.
Με αυτή την έννοια, η συμμετοχή στην ευρωζώνη, το ευρώ δεν αποτελεί ταμπού. Και στην περίπτωση που, όπως γίνεται σήμερα, από το ευρωπαϊκό κατεστημένο απέναντι σε ένα λαό που είναι έτοιμος να στηρίξει ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα τεθεί το δίλημμα: ευρώ ή κοινωνικό κράτος, η επιλογή χωρίς δισταγμό θα είναι το δεύτερο.
3. ΕΚΛΟΓΕΣ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΤο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής έχει εδώ και μήνες θέσει το θέμα της άμεσης απομάκρυνσης της κυβέρνησης Παπανδρέου. Είναι επιτακτικό για τον τόπο να απαλλαγεί χωρίς καθυστέρηση από την κυβέρνηση που επιχειρεί να εγκαινιάσει μια περίοδο κοινωνικού σκότους όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για όλο τον ευρωπαϊκό χώρο. Παράλληλα να προχωρήσει ο καταλογισμός και η ονομαστικοποίηση πολιτικών ευθυνών για τη σημερινή κρίση.
Το κάναμε αυτό γνωρίζοντας την αχίλλειο πτέρνα: Την έλλειψη των πολιτικών προϋποθέσεων για την ανάδειξη ενός μετωπικού σχηματισμού ριζοσπαστικής συνεργασίας που θα διεκδικούσε να αποτελέσει την εναλλακτική λύση. Έχουμε συναίσθηση για τις παγίδες που ελλοχεύουν, όπως της δικομματικής εναλλαγής μέσα στα πλαίσια του συστήματος ή διαφόρων μορφών κυβερνήσεων μεγάλων συνασπισμών, ενδεχομένως και με τη συμμετοχή τμημάτων της ιστορικής αριστεράς.
Πιστεύουμε όμως πως σε συνθήκες παλλαϊκής κινητοποίησης είναι δυνατόν μέσα σε ένα πυκνό χρόνο, να αναδειχθούν με ταχύτητα εναλλακτικές λύσεις, παρότι δεν υπάρχει αρκετή προπαρασκευή.
Οι εντελώς ιδιότυπες συνθήκες, μέσα στις οποίες διακυβεύεται η οικοδόμηση ή η αποδόμηση ενός νέου βάρβαρου μοντέλου ευρωπαϊκής κοινωνίας για τη χώρα, απαιτούν μια νέα αντίληψη στην προσέγγιση του θέματος «εκλογές» σε σύγκριση με ό,τι είχε γίνει σε προηγούμενες αναμετρήσεις.
Μέχρι τώρα μπροστά στη προοπτική εκλογικής αναμέτρησης, χαρακτηριστικό στοιχείο ήταν η επιδίωξη ευκαιριακών εκλογικών διευρύνσεων και κεντρικός στόχος η βελτίωση των ποσοστών ή ο ανταγωνισμός με άλλες δυνάμεις της αριστεράς μέσα σε ένα πολιτικό τοπίο όπου δεν φαινόταν ότι μπορούσε να δεχθεί καίριο πλήγμα η υπεροχή του δικομματισμού.
Σήμερα σε συνθήκες, όχι ακόμα υποκειμενικά, αλλά εκ των πραγμάτων διλημματικές για την κοινωνία, τα θέματα τίθενται αλλιώς και διαμορφώνονται άλλες προτεραιότητες για τις εκλογές:
Η ικανότητα επικοινωνίας με μια κοινωνία σε σύγχυση, που αποστασιοποιείται όμως με ταχύτητα από το πολιτικό σύστημα όπως έδειξε και η πρόσφατη μεγάλη αποχή από τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Το αντίκρυσμα του εκλογικού σχήματος σε πραγματικές και αναπτυσσόμενες κινηματικές διαδικασίες.
Η ικανότητα έκφρασης του πραγματικά καινούριου σε πρόσωπα και ιδέες σε σχέση με το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα αλλά και τη συμβατική θέση της αριστεράς μέσα σε αυτό.
Η δυνατότητα πέρα από το νέο πρόγραμμα να εκφράζονται και διαφορετικές αξίες, σε σύγκρουση με τους παρακμιακούς κώδικες του συστήματος. Κάτι που αποκλείει την ευκαιριακότητα, αντιληπτή από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, και απαιτεί προσεγγίσεις και πρακτικές ουσίας.
Η κομβική σημασία της συμμετοχής της νέας γενιάς.
Η δυνατότητα επεξεργασίας μιας προοδευτικής αριστερής λύσης στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας και η συγκρότηση, με πυρήνα όλες τις δυνάμεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, αλλά και με τη συμμετοχή της ριζοσπαστικής οικολογίας και των δυνάμεων που διαφοροποιούνται οριστικά από τις επιλογές της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ, μιας νέας λαϊκής πλειοψηφίας ικανής να οδηγήσει στην ήττα του νεοφιλελευθερισμού και των επιλογών του.
4. ΚΙΝΗΜΑΤΑ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΤο τελευταίο διάστημα, απέναντι στην όλο και πιο μεγάλη ανυποληψία των επίσημων συνδικαλιστικών θεσμών, έχουμε μια σχετική αναζωπύρωση του εργατικού κινήματος, με τις κινητοποιήσεις ιδιαίτερα του Δεκέμβρη, τις επίμονες αγωνιστικές κινητοποιήσεις στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στο χώρο της Υγείας, στην αγροτιά, τους ΕΒΕ κλπ, που είναι δύσκολο μεν, αλλά με τις κατάλληλες πρωτοβουλίες και κυρίως με πολυεπίπεδη δουλειά σε ιδεολογικό - αξιακό, πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο, θα μπορούσαν να συνεχισθούν και να κλιμακωθούν.
Ιδιαίτερη εξάπλωση και απήχηση αρχίζουν να αποκτούν και τα κινήματα του «δεν πληρώνω», της ανυπακοής είτε με τα διόδια, είτε με τα εισιτήρια των λεωφορείων, στα οποία ιδιαίτερα έχουν συμβάλει, με πολύχρονη και υπομονετική δουλειά, και δυνάμεις από τα διάφορα σχήματα της αριστεράς. Απαιτείται, ωστόσο, η κάλυψη των αγώνων αυτών από το οργανωμένο Συνδικαλιστικό Κίνημα και στο βαθμό που η απουσία των επίσημων συνδικαλιστικών οργάνων θα συνεχίζεται, είναι αναγκαίο να αναπτυχθούν μορφές συντονισμού των Συνδικάτων, όπως γνωρίζουμε από την ιστορία του εργατικού μας κινήματος.
Παράλληλα η σιωπή σχεδόν, του φοιτητικού, σπουδαστικού και μαθητικού κόσμου συνεχίζεται πράγμα που από τη μια είναι αρνητικό από την άλλη, όμως, μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει μια δεξαμενή εκρηκτικού αγωνιστικού δυναμικού.
Κεντρικό κοινωνικό θέμα, που σε πολλούς πολίτες καθορίζει την πολιτική τους επιλογή περισσότερο και από το μνημόνιο, είναι το μεταναστευτικό. Πάγια θέση μας η ακλόνητη στήριξη των δικαιωμάτων μεταναστών και προσφύγων και η ευρωπαϊκοποίηση του μεταναστευτικού προβλήματος με την ανατροπή του Δουβλίνο ΙΙ και την επιβολή της ελεύθερης διακίνησης των μεταναστών στον ευρωπαϊκό χώρο. Το ζητούμενο όμως είναι η αριστερά να κερδίσει μια ηγεμονία που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά χάσει σε αυτό το θέμα μέσα στον κόσμο της εργασίας. Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής θα συνεχίσει την προσπάθειά του για την αναθεώρηση του Δουβλίνο ΙΙ, που μετατρέπει την Ελλάδα σε αποθήκη δυστυχίας, απαγορεύοντας σε πρόσφυγες και μετανάστες την ελεύθερη έξοδό τους στην υπόλοιπη Ευρώπη, ένα αίτημα που μπορεί να ενοποιήσει έλληνες και ξένους που σήμερα το σύστημα τους χωρίζει με μίσος.
Όλα αυτά στο έδαφος μιας κοινωνίας που μεγάλο μέρος της ασφυκτιά, δεν έχει εργασία, δεν εξασφαλίζει τα στοιχειώδη για τη διαβίωση και στερείται προοπτικών.
Είναι σημαντικό ότι στα κινήματα ανυπακοής όσο και στα άλλα ενεργοποιούνται δυνάμεις της νεολαίας, διαμορφώνοντας μια νέα γενιά αγωνιστικού δυναμικού βγαλμένου μέσα από τις ανάγκες, τις αναζητήσεις και τη γλώσσα της σημερινής εποχής.
Μέσα σε αυτά τα κινήματα αναπτύσσεται εμβρυακά μια πρώτη επαφή των δυνάμεων της αριστεράς που συμμετέχουν. Αυτή η συνάντηση, η κοινή δράση, οι κοινοί κίνδυνοι, η συντροφικότητα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε όσμωση, σε ένα ιδιαίτερο δρόμο, με τη δύναμη που έχει το λαϊκό ρεύμα για ριζοσπαστικές και ενωτικές διαδικασίες μέσα στην αριστερά μειώνοντας το αντιπαραγωγικό στοιχείο από αναχρονιστικές πολλές φορές και άγονες διαδικασίες κορυφής και κορυφαίων.
Υπάρχει ένα καζάνι που βράζει. Ο κόσμος θέλει να δράσει, θέλει κάτι διαφορετικό. Το ΠΑΣΟΚ βαθμιαία αποδομείται στους συνδικαλιστικούς χώρους. Υπάρχει έδαφος, περιθώριο παρέμβασης μιας αριστεράς φρέσκιας σε ιδέες και πρακτικές, ριζοσπαστικής, ενωτικής. Κι όταν απουσιάζει, υπάρχει κίνδυνος να δούμε την παρέμβαση ακραία αντιδραστικών δυνάμεων.
Προτείνουμε ένα βήμα συνάντησης και διαλόγου για ζητήματα εργασίας – συνδικαλισμού παρόμοιο με το αριστερό βήμα διαλόγου.
Ας υπογραμμίσουμε ότι σε όλες αυτές τις κινήσεις και κινητοποιήσεις υπολανθάνει και έχει αρχίσει να εκφράζεται ένας κοινός παρονομαστής. Η σύγκρουση με τις πολιτικές της τρόικα και της κυβέρνησης και η αναζήτηση του κοινωνικού κράτους.
Αξίζει εδώ να μας προβληματίσουν τα γεγονότα στην Τυνησία και την Αίγυπτο, γνωρίζοντας τις μεγάλες διαφορές και στο αναπτυξιακό επίπεδο και στη μορφή διακυβέρνησης και στις ιστορικές παραδόσεις.
Η δυνατότητα μια πάνδημης λαϊκής κινητοποίησης, έξω από τους εκλογικούς και πολιτικούς κανόνες του συστήματος, με την ικανότητα να ενοποιήσει την κοινωνία και να εκφρασθεί, μέσα από συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους ρήξης μπορεί να αλλάξει πλήρως τα δεδομένα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρωζώνη.
Όλες οι καταναγκαστικές εξισώσεις με τα επιτόκια, το χρέος, τα μνημόνια, τις επικαιροποιήσεις τους, την αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους, που παρακολουθούμε εδώ και ενάμιση χρόνο, έχουν ως προϋπόθεση μια σταθερά : την απουσία του λαϊκού παράγοντα. Από την στιγμή που η σταθερά αυτή αρχίζει να γίνεται μεταβλητή, τα πάντα μπορούν να ανατραπούν.
Ο παράγοντας «συμμετοχή του λαού» δεν δίνει νίκη σε κάποιες μάχες. Ανατρέπει συνολικά το πλαίσιο της σύγκρουσης.
Αλλάζουν οι όροι του παιχνιδιού.
Ο όρος «λαϊκή εξέγερση» δεν ανήκει μόνο στα ιστορικά βιβλία της χώρας μας. Η λαϊκή εξέγερση μπορεί να μην είναι ορατή ακόμα στον ορίζοντα. Είναι όμως εξαιρετικά σημαντικό αν αυτή η ιδέα αρχίσει ήδη να βλαστάνει στη σκέψη μας.
Θέση μας : Λαϊκή Εξέγερση – Να φύγει η κυβέρνηση – Μέτωπο - Υπάρχει Άλλος Δρόμος..
5. ΝΕΟΛΑΙΑ: «ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΗ» ΝΑ ΖΗΣΕΙ ΣΤΟ ΑΥΡΙΟΜια κοινωνική ομάδα που έχει στις μέρες μας ιδιαίτερη σημασία, όπως και πάντα, για την παρέμβαση της αριστεράς είναι η νεολαία, με τα χαρακτηριστικά που την μορφοποιούν και την νοηματοδοτούν ως διακριτή κοινωνική ομάδα.
Η νεολαία αποτελεί το μέλλον κάθε κοινωνίας. Ας θυμηθούμε τον Δεκέμβρη του 2008. Η νεολαία συνολικά και πανελλαδικά εξεγέρθηκε καθώς ένοιωσε προσβεβλημένη και απειλούμενη πέρα από την ιδιαίτερη ταξική καταγωγή και κοινωνική θέση του καθενός νέου ξεχωριστά.
Το μεγάλο μέρος της σύγχρονης νεολαίας μιλά και επικοινωνεί στην «δική του γλώσσα». Δεν προσλαμβάνει τον κόσμο με τους δικούς μας θεωρητικούς και γλωσσικούς όρους. Ταυτόχρονα όμως είναι και απαλλαγμένη από πλήθος αγκυλώσεων που ταλαιπωρούν και δυσκολεύουν φανερά στις μέρες μας όλα τα ρεύματα και τις συγκροτήσεις της αριστεράς. Για αυτό και δεν πρέπει εύκολα να την καταδικάσουμε ως αποϊδεολογικοποιημένη.
Εκ των πραγμάτων η νέα γενιά είναι προπομπός της μελλοντικής πραγματικότητας με θετικό είτε με αρνητικό πρόσημο. Και σήμερα δέχεται την παθιασμένη επίθεση του συστήματος. Από γενιά των 700 ευρώ, γενιά των 500 ευρώ κι από εκεί γενιά της ανεργίας.
Πιστεύουμε ότι μπορεί να μη γίνει γενιά της ήττας. Μπορεί να γίνει γενιά της εξέγερσης.
Η συμμετοχή σημαντικών τμημάτων της νεολαίας σε κοινωνικά ή πολύ περισσότερο πολιτικά κινήματα και εγχειρήματα πρέπει να θεωρείται ως ένα μείζον πλεονέκτημα τους και απόδειξη δυνατότητας επικοινωνίας με την κοινωνία. Αντίθετα ο λόγος και η πράξη που δεν έλκει τους νέους, πρέπει να θεωρείται ανεπαρκής και περιορισμένου οράματος.
Σήμερα πιο πολύ από ποτέ πρέπει να αφουγκραστούμε την κοινωνία και τις συμπεριφορές που αναπτύσσει, πρωτίστως δε την κίνηση των νέων. Να μελετήσουμε την αποχή. Να προσεγγίσουμε σε βάθος τον ρόλο των νέων εργαζομένων, επιστημόνων, σπουδαστών, την δικτύωσή τους, τις προσδοκίες, τις μορφές πάλης στους ξεσηκωμούς στην Αίγυπτο και την Τυνησία.
Ένας καλός τρόπος για να ανανεώσουμε την σκέψη και την πράξη της αριστεράς είναι να μη διστάζουμε να γινόμαστε μαθητές, κι όχι μόνιμα δάσκαλοι, της νεολαίας.
Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τις κοινωνικές, τεχνικές, ιδεολογικές, πολιτιστικές μεταβολές που συντελούνται στην εποχή μας για να αποκτήσουμε την δύναμη και την ικανότητα να παρέμβουμε αποτελεσματικά και με αξιώσεις. Ας το επιχειρήσουμε πρώτα και καλύτερα στο πεδίο της νεολαίας που είναι «καταδικασμένη» να υποστεί ή να οικοδομήσει τον αυριανό κόσμο.
6.ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣΈνας ισχυρός πόλος της ριζοσπαστικής αριστεράς είναι ουσιαστική προϋπόθεση για την συγκρότηση, έμπνευση, λειτουργία ενός μετώπου του λαού.
Σήμερα κάθε τι, που μπορεί ειλικρινά να συμβάλει στην κοινή δράση είναι πολύτιμο. Και το πιο πολύτιμο είναι η διαπιστωμένη λαχτάρα των περισσοτέρων αριστερών να γίνει ένα βήμα μπροστά. Και το δεύτερο πολύτιμο είναι η αδημονία μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας να δει πάλι την αριστερά με αυτοπεποίθηση πάνω στην σκηνή.
Μια ενωτική κατεύθυνση για να είναι βιώσιμη και αναγεννητική χρειάζεται η ενότητα να αποτελεί την πρώτη πτυχή ενός τρίπτυχου. Η δεύτερη πτυχή είναι η σύγκλιση, μέσα στα πλαίσια της διαφορετικότητας πάντα, σε ένα ριζοσπαστικό πρόγραμμα πολιτικής δράσης κι όχι μια εκλογική ή άλλου ευκαιριακού τύπου συνάντησης. Η τρίτη πτυχή είναι ο δημοκρατικός χαρακτήρας, μέσα από τη συμμετοχή των μελών και τους κανόνες της αντιπροσωπευτικότητας κι όχι μια «συμφωνία κυρίων».
Πάνω σε αυτή την τριπλή βάση μπορούν να οικοδομηθούν σχέσεις αλληλεγγύης και συντροφικότητας.
Ήδη μέσα στην αριστερά υπάρχουν νέες διεργασίες. Δυνάμεις που εντάσσονταν στον ευρύτερο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ έχουν , με τη Δημοκρατική Αριστερά, στραφεί σε μια πορεία προσέγγισης προς το ΠΑΣΟΚ. Δυνάμεις από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ έχουν εγγύτερες πολιτικές θέσεις με δυνάμεις από το χώρο της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Δυνάμεις - ελάχιστες ακόμη - από το χώρο του ΠΑΣΟΚ, αναζητούν ένα αξιόπιστο πόλο της αριστεράς. Νεανικές δυνάμεις από τον αντιεξουσιαστικό χώρο αποστασιοποιούνται από την πρακτική της βίας, αναζητούν συλλογικές, κινηματικές δράσεις, στήνουν εναλλακτικές εστίες πολιτισμού και ζωής.
Αριστερά σχήματα διατρέχονται από εσωτερικές αντιθέσεις που δημιούργησε ή όξυνε η κρίση ενώ ταυτόχρονα διαμορφώνονται νέες πλατύτατες ζώνες επαφής ανάμεσα στα σχήματα αυτά που πριν την κρίση δεν υπήρχαν.
Σε αυτό ακριβώς τον νέο πολυδιάστατο και εξελισσόμενο χάρτη, ανταποκρίνεται και η ενωτική πρωτοβουλία του Μετώπου.
Και από τα κάτω. Ήδη πολλά σχήματα ,για παράδειγμα το δημοτικό σχήμα Χαλανδρίου, το Περιφερειακό της Στερεάς Ελλάδας πρωτοβάθμια εργατικά σωματεία, οι επιτροπές γειτονιάς στο 7ο Διαμέρισμα της Αθήνας, η συσπείρωση των αριστερών γιατρών και πολλά άλλα ανταποκρίνονται σε αυτό το υπόδειγμα.
Και από τα πάνω, παρά τις όποιες ατέλειες υπάρχουν. Για παράδειγμα το Αριστερό Βήμα Διαλόγου είναι ένας σημαντικός χώρος θεωρητικής συζήτησης, ανταλλαγής απόψεων και προσέγγισης. Η Επιτροπή για τον Λογιστικό Έλεγχο είναι μια αξιόλογη προσπάθεια, που υπερβαίνει τα όρια της αριστερής μετωπικής σύγκλισης σε ένα τόσο κεντρικό θέμα όπως το πρόβλημα του χρέους.
Πιστεύουμε ότι χρειάζεται, βαθμιαία έστω, να υπάρξει ένα σημείο συνάντησης και διαλόγου για τις αξίες, τις θέσεις, τις πρωτοβουλίες, για τη χρησιμότητα, για την ανασυγκρότηση μέσα από στάχτες για το κεντρικό πολιτικό πρόβλημα: του χώρου του ΣΥΡΙΖΑ, της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, φίλων του ΚΚΕ, των διαφοροποιημένων από το ΠΑΣΟΚ, της ριζοσπαστικής οικολογίας, πολιτικών κινήσεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής.
Γνωρίζουμε τις δυσκολίες, τις εσωτερικές δουλείες και εμπόδια, τη δύναμη της αδράνειας. Πιστεύουμε όμως ότι αυτό πρέπει να γίνει. Θα προχωρήσουμε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Και είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε προτάσεις από άλλες πλευρές.
Μια τέτοια ενότητα θα καλύψει γρήγορα το έδαφος που έχει χαθεί τα τελευταία δύο χρόνια, θα δώσει ώθηση, πνοή και αισιοδοξία πάλι στην αριστερά.
7. ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΡΙΖΑ ΣΕ ΜΙΑ ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣΤο μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεων που έχουν βρεθεί στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής προέρχεται από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ. Όχι όμως όλοι. Υπάρχουν ανέντακτοι, προερχόμενοι από το ΚΚΕ, την εξωκοινοβουλευτική αριστερά, τον αντιεξουσιαστικό χώρο , από το ΠΑΣΟΚ.
Το μεγαλύτερο μέρος όσων προέρχονται από τον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν τον εαυτό τους μέλη του ΣΥΡΙΖΑ. Όχι όμως όλοι. Υπάρχουν άλλοι, που θεωρούν ότι το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ είτε είναι πλέον απαξιωμένο είτε δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ενότητας ή το εύρος που πρέπει αυτή να πάρει.
Τα πέντε μέλη της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ με την επιστολή τους τον περασμένο Δεκέμβρη πρότειναν, στην κατεύθυνση αναβίωσης του, να προχωρήσει άμεσα, μέσα στον Γενάρη, η υλοποίηση των αποφάσεων της Γ' Συνδιάσκεψης και η διοργάνωση της Δ' Συνδιάσκεψης, όπου τα μέλη μέσα από αντιπροσωπευτικές διαδικασίες θα καθορίσουν τη θέση του σε όλα τα επίμαχα θέματα.
Κοινή μας αντίληψη, παρά τις μεταξύ μας διαφορές εκτίμησης για τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι ότι η μικρή περιπετειώδης αλλά αξιόλογη ιστορία του, η στήριξή του στα κινήματα του άρθρου 16 και του Δεκέμβρη, η αρχική ενωτική και κινηματική δυναμική του, η ελπίδα που είναι ακόμα ζωντανή σε πολλά μέλη του, του επιτρέπουν να παίξει ένα σημαντικό ρόλο σε αυτή τη φάση που το ζητούμενο πια είναι η ευρύτερη συνάντηση και δυναμική επανεμφάνιση όλης της ριζοσπαστικής αριστεράς.
Αυτή όμως η δράση του δεν μπορεί να αποσκοπεί απλώς στη διατήρηση ενός εκλογικού σχήματος και μάλιστα σε ανταγωνισμό προς άλλα σχήματα της αριστεράς. Η σημαντική συμβολή του σήμερα μπορεί να είναι στην μορφοποίηση μιας ευρύτερης αριστερής ενότητας που ξεπερνάει κατά πολύ τα σύνορά του, στην ενσωμάτωση των τοπικών ή κλαδικών δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ σε ευρύτερες τοπικές ή κλαδικές συμπαρατάξεις της αριστεράς.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τους άλλους σχηματισμούς της ριζοσπαστικής αριστεράς.
8. ΜΕΤΩΠΟ: Ο ΥΠ' ΑΡΙΘΜΟΝ 1 ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣΥπ' αριθμόν ένας στόχος της κοινής μας προσπάθειας είναι η οικοδόμηση ενός πλατειού πολιτικού και κοινωνικού λαϊκού Μετώπου, το οποίο θα μπορεί να στηρίξει την προοπτική μιας νέας λαϊκής πλειοψηφίας ως εναλλακτική πολιτική λύση απέναντι στο σύστημα.
Στις σημερινές συνθήκες του Μνημονίου, του διεθνούς οικονομικού ελέγχου και της επικυριαρχίας της τρόικας, δεν είναι αρκετή, δεν φτάνει, δεν μπορεί να εμπνεύσει μια πολιτική που περιορίζεται στην «ενότητα της αριστεράς». Ακόμα κι αν είχε επιτευχθεί η κοινή δράση της Αριστεράς σε ορισμένα ζωτικά ζητήματα, ακόμα και τότε, θα ήταν αναγκαία η προσπάθεια οικοδόμησης ενός πολιτικού και κοινωνικού μετώπου αλλαγής.
Ένα ευρύ μέτωπο στο οποίο θα έβρισκε την θέση κάθε ένας που θέλει να αγωνιστεί για την αποτίναξη του Μνημονίου, για το τέλος του φαύλου και διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος για να ανοίξει ο δρόμος σε μια ολόπλευρη οικονομική, πολιτική και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας με επίκεντρο τις ανάγκες του λαού και των εργαζομένων.
Η σημερινή αριστερά αν και πολύ απέχει από την δημιουργία και συγκρότηση ενός τέτοιου Μετώπου, οφείλει να συμπαραταχθεί και να διαδραματίσει έναν ρόλο, να κατακτήσει με την προσφορά της αξιοπιστία και να καταστεί χρήσιμη στην κοινωνία και τη χώρα.
Το πολιτικό και κοινωνικό Μέτωπο που είναι αναγκαίο θα αποτελείται, λογικά, από πολιτικές δυνάμεις που συμφωνούν σε κομβικούς στόχους, από κοινωνικές δυνάμεις και συλλογικότητες (ποικίλες ομάδες, σωματεία, σύλλογοι, κινήσεις, περιοδικά, αυτοδιοικητικά σχήματα, ομάδες νεολαίας, επιτροπές αγώνα κλπ) καθώς και από πολίτες που θέλουν να προσφέρουν ότι μπορούν στον κοινό αγώνα.
Αυτό το ευρύ μέτωπο αλλαγής μπορεί να προκύψει ως καρπός πολλών προσπαθειών και συνεννοήσεων ανάμεσα σε υπαρκτές δυνάμεις και σε αυτές που θα γεννηθούν στο έδαφος της κοινής πάλης που αναπτύσσεται στην νέα καθεστωτική φάση που έχουμε εισέλθει από τις αρχές του 2010. Δεν μπορούμε να κάνουμε τους μάντεις ή τους μελλοντολόγους. Υπογραμμίζουμε μιαν ανάγκη που πηγάζει από τις βασικές εκτιμήσεις και τάσεις της περιόδου. Και σ' αυτήν θα προσπαθήσουμε να συμβάλλουμε όσο μας αναλογεί.
9. ΜΕΤΩΠΟ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ: ΕΝΑ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟΟι περισσότεροι από όσους έχουμε βρεθεί στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής συναντηθήκαμε αμέσως μετά την Γ' Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Τρεις ήταν οι βασικοί λόγοι για αυτό:
Πρώτο, η αντίληψη μας ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας διαμορφώνεται σε επίκεντρο του μεγάλου προβλήματος της Ελλάδας και ότι από την αριστερά απαιτείται μια συγκρουσιακή αντιπολίτευση απέναντι στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, σε πλήρη αντίθεση με απόψεις για «προγραμματική αντιπολίτευση» και «αριστερό ευρωπαϊσμό», που αναπτύσσονταν στα πλαίσια του ΣΥΡΙΖΑ.
Δεύτερο, η θέση μας για την εφαρμογή των αποφάσεων των Πανελλαδικών Συνδιασκέψεων, που θα έδιναν με τη δημοκρατική συγκρότηση και με τη συμμετοχή των μελών νέα δυναμική στο ενωτικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Η πλήρης διαφωνία μας με τις λογικές του συσχετισμού δύναμης και των προνομίων που οδήγησε σε παραλυτικές διαπραγματεύσεις ένα χώρο που παρήγαγε πολιτική στη βάση της συνεργασίας.
Τρίτο, η συνειδητοποίηση της επείγουσας ανάγκης μιας μετωπικής – λαϊκής συσπείρωσης, μιας ευρύτατης συσπείρωσης πολιτικών και κοινωνικών πολύ πέρα από τα όρια του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι θέσεις αυτές, που σήμερα είναι πλέον αυτονόητες για κάθε αριστερό αγωνιστή, αντιμετωπίστηκαν από κάποιους κοντόφθαλμα και επιθετικά.
Συνολικά όμως το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής και με τις πολιτικές θέσεις που επεξεργάστηκε στη συνέχεια, όπως για την ανάγκη να φύγει η Κυβέρνηση Παπανδρέου, για το ζήτημα του χρέους κ.α. μπόρεσε να έχει ένα βαθμό ηγεμονίας στην επεξεργασία των πολιτικών θέσεων της ριζοσπαστικής αριστεράς. Όχι όμως στην οργάνωσή της και την απήχησή της στην κοινωνία. Παράλληλα στις περιφερειακές εκλογές της Αττικής αποτύχαμε να αναδείξουμε τη μετωπική μας λογική και να απαντήσουμε πειστικά στους αριστερούς ότι δεν είμαστε διασπαστική δύναμη και στην ευρύτερη κοινή γνώμη ότι δεν ανήκουμε στο χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα.
Όλη αυτή η εμπειρία, θετική και αρνητική, ενός χρόνου, που ήταν και μια διαδικασία προβληματισμού για την ταυτότητά μας, μας διευκολύνει να την προσδιορίσουμε σήμερα με ευθύνη και σαφήνεια.
Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής δεν είναι το ίδιο η πλατιά συμπαράταξη, το πολιτικό και κοινωνικό Μέτωπο, που επιδιώκουμε. Είναι η πρωτοβουλία για το μέτωπο, δηλαδή τη συσπείρωση ευρύτατων δυνάμεων, πολλαπλής πολιτικής προέλευσης ή και κοινωνικών δυνάμεων στον διπλό στόχο: απομάκρυνση της κυβέρνησης – ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη.
Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής δεν είναι ένα ακόμα κόμμα ή σχήμα της αριστεράς. Είναι πρωτοβουλία για τη συνάντηση ευρύτερων δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς, προκειμένου να αποτελέσουν την σπονδυλική στήλη ενός μεγάλου λαϊκού μετώπου.
Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής είναι ένα ανοικτό πολιτικό σχέδιο. Είναι ταυτόχρονα εστία παραγωγής ιδεών, προτάσεων, κινηματικών δράσεων.
Το Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής δεν μπορεί να ανθίσει παρά μόνο σε συνθήκες εντελώς διαφορετικές από καταστάσεις που τις χαρακτηρίζουν το τέλμα, η αμηχανία, η στασιμότητα, η ιεραρχία, η επιβολή. Είναι μια πρωτοβουλία που μπορεί να ανθίσει μόνο σε συνθήκες συντροφικότητας, διαφάνειας, αλληλοεκτίμησης.
Η πρωτοβουλία μας συσπειρώνει οργανώσεις, ομάδες, αγωνιστές. Με αυτή την έννοια χρειάζεται κανόνες λειτουργίας, οι οποίοι, μαζί με την πολιτική του πλατφόρμα, εξασφαλίζουν ένα χώρο δημοκρατικής συνάντησης και συγκρότησης, ένα χώρο δημοκρατικής έκφρασης, που επιθυμούμε να είναι πρότυπο και υπόδειγμα για ευρύτερες μετωπικές συσπειρώσεις.
